مقدمه
زبان فارسی یکی از قدیمیترین و پربارترین زبانهای جهان است که در طول تاریخ، شاهد تولید آثار ادبی برجسته و بینظیر بوده است. ادبیات فارسی دارای دو گونه اصلی شعر و نثر است که هر یک دارای سبکها، انواع و ژانرهای مختلف هستند. ادبیات فارسی نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای همجوار و منطقهای مانند تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و هند نیز رشد و گسترش یافته و تأثیرگذار بوده است. در این مقاله، به برخی از آثار ادبی معروف در زبان فارسی که در سدههای مختلف نوشته شدهاند، اشاره خواهیم کرد.در این جا توضیح داده شده است.
بخش اول: آثار شعر فارسی
شعر فارسی گونه پرطرفدار و پرآوازۀ ادبیات فارسی است که دارای قالبها و ساختارهای خاص خود است. شعر فارسی را میتوان به دو دستۀ عمده شعر کلاسیک و شعر نو تقسیم کرد. شعر کلاسیک به شعر سنتی و قافیۀ دار گفته میشود که با استفادۀ از وزن، قافیۀ و رادف ساختۀ میشود. شعر نو به شعر مدرن و آزاد گفته میشود که با رعایت قواعد خاص شعر سنتی نوشتۀ نمیشود. در این بخش، به چند نمونۀ برجستۀ شعر فارسی در هر دو دستۀ کلاسیک و نو خواهیم پرداخت
این بخش به معرفی چند نمونه از شعر کلاسیک فارسی میپردازد.
شعر کلاسیک فارسی
شعر کلاسیک فارسی یا شعر کهن فارسی، گونهای از شعر فارسی است که از اواسط سده سوم هجری ( سده دهم میلادی) به تدریج و از شرق در ایران فرهنگی رواج پیدا کرد. وزن این شعر به صور کمی یا عروضی است که در آن واژگان بر اساس ارکان عروضی در قالبهایی مشخص گنجانده میشوند و شعر سروده میشود. قالبهای شعر کلاسیک فارسی عبارتند از: قصیده، غزل، رباعی، مثنوی، ترجیعبند، تخمیس، قطعه، قصیدهسپید و غیره.
برخی از شاعران برجستۀ شعر کلاسیک فارسی عبارتند از:
- ابوعبدالله رودکی (۲۴۱- ۳۲۹ ه.ق)، نخستین شاعر نامدار و پدر شعر کلاسیک فارسی که در سبکهای قصیده، غزل، رباعی و ترجیعبند سرود. نمونه:
- ابوالقاسم فردوسی (۳۲۹- ۴۱۵ ه.ق)، بزرگترین شاعر پارسیگو و سرایندهي بلندترین حماسهي بشري به نام شاهنامه که در سبک مثنوي سرود .
- حکيم عمر خيام (۴۰۴- ۵۳۰ ه.ق) دانشمند و شاعر بزرگ كلاسيك كه در سبك رباعي سرود.
- حافظ( ۷۲۱- ۷۹۲ ه.ق) شاعر عارف و استاد غزل که در سبک غزل و قصیده سپید سرود .
این بخش به معرفی چند نمونه از آثار نثر فارسی میپردازد.
مقدمه
زبان فارسی یکی از قدیمیترین و پربارترین زبانهای جهان است که در طول تاریخ، شاهد تولید آثار ادبی برجسته و بینظیر بوده است. ادبیات فارسی دارای دو گونه اصلی شعر و نثر است که هر یک دارای سبکها، انواع و ژانرهای مختلف هستند. ادبیات فارسی نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای همجوار و منطقهای مانند تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و هند نیز رشد و گسترش یافته و تأثیرگذار بوده است. در این مقاله، به برخی از آثار ادبی معروف در زبان فارسی که در سدههای مختلف نوشته شدهاند، اشاره خواهیم کرد.در این جا توضیح داده شده است.
بخش اول: آثار شعر فارسی
شعر فارسی گونه پرطرفدار و پرآوازۀ ادبیات فارسی است که دارای قالبها و ساختارهای خاص خود است. شعر فارسی را میتوان به دو دستۀ عمده شعر کلاسیک و شعر نو تقسیم کرد. شعر کلاسیک به شعر سنتی و قافیۀ دار گفته میشود که با استفادۀ از وزن، قافیۀ و رادف ساختۀ میشود. شعر نو به شعر مدرن و آزاد گفته میشود که با رعایت قواعد خاص شعر سنتی نوشتۀ نمیشود. در این بخش، به چند نمونۀ برجستۀ شعر فارسی در هر دو دستۀ کلاسیک و نو خواهیم پرداخت
این بخش به معرفی چند نمونه از شعر کلاسیک فارسی میپردازد.
شعر کلاسیک فارسی
شعر کلاسیک فارسی یا شعر کهن فارسی، گونهای از شعر فارسی است که از اواسط سده سوم هجری ( سده دهم میلادی) به تدریج و از شرق در ایران فرهنگی رواج پیدا کرد. وزن این شعر به صور کمی یا عروضی است که در آن واژگان بر اساس ارکان عروضی در قالبهایی مشخص گنجانده میشوند و شعر سروده میشود. قالبهای شعر کلاسیک فارسی عبارتند از: قصیده، غزل، رباعی، مثنوی، ترجیعبند، تخمیس، قطعه، قصیدهسپید و غیره.
برخی از شاعران برجستۀ شعر کلاسیک فارسی عبارتند از:
- ابوعبدالله رودکی (۲۴۱- ۳۲۹ ه.ق)، نخستین شاعر نامدار و پدر شعر کلاسیک فارسی که در سبکهای قصیده، غزل، رباعی و ترجیعبند سرود. نمونه:
- ابوالقاسم فردوسی (۳۲۹- ۴۱۵ ه.ق)، بزرگترین شاعر پارسیگو و سرایندهي بلندترین حماسهي بشري به نام شاهنامه که در سبک مثنوي سرود .
- حکيم عمر خيام (۴۰۴- ۵۳۰ ه.ق) دانشمند و شاعر بزرگ كلاسيك كه در سبك رباعي سرود.
- حافظ( ۷۲۱- ۷۹۲ ه.ق) شاعر عارف و استاد غزل که در سبک غزل و قصیده سپید سرود .
این بخش به معرفی چند نمونه از آثار نثر فارسی میپردازد.